ΠΡΟΤΑΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ
ΣΕ ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΧΡΟΝΟ: Για την ανάπτυξη λειτουργικής πολιτισμικής άποψης
17.02.2010
Η σελίδα λειτουργεί ως κέλυφος λόγου – οράματος – πρόθεσης και καταγραφής του χώρου – χρόνου που δρα ο σύγχρονος δημιουργός
Οι «συνδαιτυμόνες» αυτοπροσδιορίζονται και αποτελούν το όχημα υλοποίησης της ιδέας για ανοιχτό διάλογο
ΓΙΑΝΝΑ ΓΡΑΜΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ
Η αγορά τέχνης είναι διεθνοποιημένη
Η πρόεδρος του πανελληνίου συνδέσμου αιθουσών τέχνης γράφει αποκλειστικά στο ΧΡΟΝΟ και αναλύει όλη τη φιλοσοφία του Art Athina.
ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Δεν έχει κατακτηθεί η σχέση των αιθουσών τέχνης με τον καλλιτέχνη. Είναι γεμάτη αμφιβολίες, φόβους, ενδοιασμούς. Αόρατα συμβόλαια, ενοίκιο αίθουσας, υπέρογκα ποσοστά, οδηγούν τον νέο εικαστικό σε εναλλακτικούς χώρους έκφρασης ή στην απομόνωση.
Η οικονομική κρίση θυματοποίησε την τέχνη σε μια βίαιη απλοποίησή της με έργα ενίοτε άψυχα περιορισμένα στον ορίζοντα της αγοράς. Οι αίθουσες ΔΕΝ επέκτειναν τον ορίζοντα ΔΕΝ λειτούργησαν εκπαιδευτικά. ΔΕΝ διαμόρφωσαν τις προϋποθέσεις για μια πολιτιστική πολιτική που να εκφράζει τις καινούριες ιδέες.
Απέναντι τους και σε διάλογο για τα δικαιώματα του καλλιτέχνη, ΔΕΝ είναι δυστυχώς, Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος [Ε. Ε. Τ. Ε], που καταρρέει σε συμπεριφορές, της προέδρου του, τύπου Εβίτα Περόν και στην αμηχανία 3-4 φοβισμένων περονίσκων-μελών του Δ.Σ. Από τα σχεδόν 6.500 μέλη μόνο τα 280 προσέρχονται να ψηφίσουν. Θεσμοί εν αταξία και απαξία που αποσπούν το δημόσιο χρήμα και τις συνδρομές των μελών τους για παράτες-εκθέσεις και αλλαγές αναπαυτικότερων πολυθρόνων και φούξια κουρτινών. ΚΑΜΑΡΙΛΑ …
Τελειώνοντας θα έλεγα, ότι η Art -Athina θα καταλήξει σε έμποροπανήγυρη εάν δεν οσμιστούν οι συμμετέχοντες την ανάγκη του νέου και όχι του εφήμερου. Η φουάρ δεν πρεπει να είναι ο καθρέπτης των όσων παρουσιάζουν στις αίθουσες τους. Όλο το χειμώνα καταρρέουμε περιμένοντας την Art–Athina να δούμε τέχνη… και κάποιες αίθουσες με την αγωνία του κέρδους μετακυλύουν τις τακτικές-πρακτικές τους εκεί.
Στο κείμενο της Γιάννας Γραμματοπούλου προέδρου Δ.Σ. του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αιθουσών Τέχνης (Π. Σ. Α. Τ.) που ακολουθεί ευδιάκριτη είναι η αγωνία από το 1987 έως και σήμερα «για την εξύψωση του κύρους και του έργου των αιθουσών τέχνης».
ΓΙΑΝΝΑ ΓΡΑΜΜΑΤΟΠΟΛΟΥ:Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αιθουσών Τέχνης ιδρύθηκε το 1987 για να
αντιμετωπίσει προβλήματα του κλάδου. Κύριος στόχος ήταν και είναι η ενίσχυση και εξύψωση του κύρους και του έργου των αιθουσών τέχνης ενώ κύριο σκοπό έχει την με κάθε μέσο προώθηση και διάδοση των εικαστικών τεχνών και γενικά την ενίσχυση και δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για την ανάπτυξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας μέσω των αιθουσών τέχνης. Από το 1990 ξεκίνησε η διερεύνηση των δυνατοτήτων για την διοργάνωση της ελληνικής φουάρ. Η πρώτη Αθηναϊκή φουάρ οργανώθηκε το 1993, με υπότιτλο «Συνάντηση Σύγχρονης Τέχνης». Ο οργανωτικός ιστός των φουάρ, που είχε χρησιμοποιηθεί σε άλλες χώρες, ήταν το σχήμα που υιοθέτησε η ελληνική φουάρ ενισχύοντας την πολιτιστική παράμετρο, ξεκινώντας έναν διάλογο επικοινωνίας με την ευρύτερη εικαστική κοινότητα. Από το ξεκίνημά της, η Art-Athina είχε ως γνώμονα κι όραμα ν’ αναδείξει την ελληνική τέχνη και μέσα από τη συμμετοχή των διεθνών γκαλερί ν’ ανοίξει νέους δρόμους συνεργασίας και προβολής της. Ο στόχος της ενίσχυσης της φυσιογνωμίας μας στο εξωτερικό οφειλόταν στα αφιερώματα που κάθε χρόνο παρουσιάζονταν στο πλαίσιό της και αφορούσαν τη σύγχρονη τέχνη μιας ευρωπαϊκής χώρας. Γεγονός που βοήθησε στη συμμετοχή γκαλερί απ’ αυτές τις χώρες στην κεντρική έκθεση. Δόθηκε επίσης η δυνατότητα στους επισκέπτες να επικοινωνήσουν με τις εικαστικές προτάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ενίσχυσε το διάλογο, ήταν και παραμένει μία πρόκληση για τους καλλιτέχνες μας.
Η αθηναϊκή art fair συνέχιζε την πορεία της, διευρύνοντας τις ελληνικές και ξένες συμμετοχές, τοποθετώντας έτσι και την Αθήνα στις πόλεις με δυναμική παρουσία στην τέχνη και πέτυχε με σωστή διοργάνωση να θεωρείται – παρ’ όλο το μικρό της μέγεθος – μία αξιόλογη φουάρ. Ξεκίνησε ως μια μικρή τοπική φουάρ με τη συμμετοχή περίπου είκοσι γκαλερί και τώρα είναι ένα διεθνές γεγονός που προσελκύει αίθουσες τέχνης του εξωτερικού, αλλά και επιμελητές, κριτικούς τέχνης και συλλέκτες διεθνούς κύρους.
Αναμφισβήτητα, αυτή η διοργάνωση αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για τα ελληνικά δεδομένα να συνυπάρξουν οι αίθουσες τέχνης στον ίδιο χώρο ώστε να πραγματοποιηθούν διεθνείς συνεργασίες καθώς και ανταλλαγή ιδεών και εικόνων. Οι Έλληνες καλλιτέχνες έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν επαφές και με το εξωτερικό, να συναντηθούν με γκαλερίστες και επιμελητές από όλο τον κόσμο. Να δημιουργηθεί ένα δίκτυο που θα ενδυναμώσει το διάλογο γύρω από τα ζητήματα της τέχνης, την ανταλλαγή ιδεών αλλά και τις πωλήσεις, μέσα από ένα πρόγραμμα αμοιβαίας φιλοξενίας ανθρώπων της τέχνης. Ταυτόχρονα βέβαια, δίνεται η δυνατότητα στο ελληνικό κοινό να γνωρίσει το έργο ξένων καλλιτεχνών. Μην ξεχνάμε ότι η αγορά τέχνης είναι πλέον διεθνοποιημένη. Ένας από τους σημαντικούς στόχους της Art-Athina είναι η ανάδειξη των νέων καλλιτεχνικών τάσεων και προβληματισμών για τη σύγχρονη τέχνη διεθνώς. Σκοπός είναι αφενός να ενημερώσει το ελληνικό κοινό για τις εξελίξεις στα εικαστικά δρώμενα και αφετέρου να ενεργοποιήσει διαύλους επικοινωνίας με το διεθνές περιβάλλον.
Οι γκαλερί που συμμετέχουν κάθε χρόνο είναι περίπου 70 και συνεχώς ο αριθμός των συμμετοχών μεγαλώνει. Είναι γεγονός ότι η ακτινοβολία της ελληνικής art fair χρόνο με το χρόνο αυξάνει και αυτό είναι αποτέλεσμα της αυστηρής επιλογής αιθουσών τέχνης από την Ελλάδα και ολόκληρο τον κόσμο, αλλά και της παρουσίασης σημαντικών παράλληλων εκδηλώσεων εικαστικού ενδιαφέροντος. Το 1993 που οργανώθηκε η έκθεση για πρώτη φορά δεν υπήρχαν θεσμοί που να προβάλλουν τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. Συνεπώς, η ανάγκη για μια οργάνωση που θα προβάλει τους σύγχρονους Έλληνες καλλιτέχνες ήταν επιτακτική. Η Art-Athina μετεξελίχθηκε σε μια διεθνή έκθεση κυρίως επειδή μας ενδιέφερε να προβάλλουμε τη σύγχρονη ελληνική τέχνη στο εξωτερικό, να ανοίξουμε τους ορίζοντες. Αναμφισβήτητα, αυτή η διοργάνωση αποτελεί μοναδική ευκαιρία. Οι Έλληνες καλλιτέχνες έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν επαφές και με το εξωτερικό, να συναντηθούν με γκαλερίστες και επιμελητές από όλο τον κόσμο. Ταυτόχρονα βέβαια, δίνεται η δυνατότητα στο ελληνικό κοινό να γνωρίσει το έργο ξένων καλλιτεχνών.
Το κοινό που επισκέπτεται την Art – Athina κάθε χρόνο αυξάνεται και αυτό σηματοδοτεί την επιτυχία της έκθεσης. Το πλέον σημαντικό δε, είναι ότι το κοινό της φουάρ δεν ταυτίζεται απαραίτητα με αυτό των γκαλερί. Ο κόσμος στην Ελλάδα συχνά διστάζει να πάει σε μια γκαλερί, εδώ το κοινό είναι πιο ευρύ. (ακόμα πολλοί νομίζουν ότι για να μπουν θα πρέπει να πληρώσουν εισιτήριο). Η Art-Athina δίνει τη δυνατότητα στον κόσμο να πάρει μια ολοκληρωμένη εικόνα των όσων συμβαίνουν στην ελληνική τέχνη σήμερα. O εκπαιδευτικός της ρόλος δεν αμφισβητείται. Οι παράλληλες εκδηλώσεις της είναι σημαντικές εκθέσεις και εκπαιδευτικές. Επίσης, γίνονται συζητήσεις στρογγυλής τράπεζας που είναι ανοιχτές στο κοινό.
Ο επισκέπτης της Art -Athina 2010 θα έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με πολλά artists’ books (βιβλία καλλιτεχνών) σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, σε μια παράλληλη έκθεση που θα φιλοξενηθεί μέσα στη φουάρ. Κινητήρια δύναμη για την πρωτοβουλία υπήρξε η ιδιαίτερη θέση που κατέχουν τα βιβλία στην καλλιτεχνική δημιουργία και η συμπυκνωμένη αισθητική και εννοιολογική τους δύναμη. Η έκθεση Βιβλία Ελλήνων καλλιτεχνών: Σύγχρονες εικαστικές δημιουργίες, σε επιμέλεια της Μαρίας Α. Αγγελή, στοχεύει να ρίξει φως σε αυτήν την –άγνωστη ίσως σε πολλούς– πτυχή δημιουργίας των Ελλήνων εικαστικών δημιουργών, να συμβάλει στην ολοκληρωμένη εικόνα του έργου τους και να θέσει δυναμικά το βιβλίο Ελλήνων καλλιτεχνών στην αγορά της τέχνης.
Ανάμεσα στα ιδρύματα και τους οργανισμούς που θα φιλοξενηθούν στη φετινή φουάρ θα είναι και το Μουσείο Γιάννη Σπυρόπουλου με τα Έπαθλα Σπυρόπουλου που συνεχίζουν να απονέμονται κάθε χρόνο, σε νέους καλλιτέχνες έως 30 ετών. Θα παρουσιαστούν οι οκτώ καλλιτέχνες που τιμήθηκαν με βραβείο από το 2006 μέχρι σήμερα, ενώ παράλληλα θα μπορεί κανείς να δει πλούσιο φωτογραφικό υλικό από έργα όλων των καλλιτεχνών που έχουν βραβευτεί μέχρι σήμερα, όπως και υλικό από τις υπόλοιπες δραστηριότητες του μουσείου που φέτος γιορτάζει τα 20 χρόνια από την ίδρυσή του. Επίσης θα φιλοξενηθεί το νεοϊδρυθέν Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης που είναι εν μέρει μια συνέχεια της αίθουσας τέχνης Νέες Μορφές, η οποία μετά από 50 χρόνια προσφορά στη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία μετατράπηκε σε ίδρυμα με σκοπό την καταγραφή της σύγχρονης ελληνικής τέχνης από το 1950 και μετά.
ΠΡΟΤΑΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ art-act@tellas.gr
--------------------------------------------------------------------------------
